kwam dit stukje tegen met een interessante historie over de Sint Pieter boerderij:
http://museuminschalkwijk.nl/Media/2000%2012.pdf
Sint Pieter De voormalige boerderij Provincialeweg 68, hoek Zuwedijk, heet Srnf Pieter. Zij was vroeger een erfpachtsgoed van het Kapittel van Sint Pieter te Utrecht. Vandaar die naam. Erfpacht is het recht om een onroerend eigendom van een ander voor langere tijd te gebruiken tegen een periodieke betaling van een bepaald bedrag, canon geheten. Boerderij Sint Pieter was tevens herberg. Dit blijkt onder meer uit de bewoning in 1668 door )an )ansz., die als "weert" te boek stond. Uit latere officiële stukken komt dit feit nog regelmatig naar voren. Boven het portiek in de voorgevel staat de heilige Petrus (de meest vooraanstaande van de twaalf apostelen) in reliëf gebeeldhouwd en kenmerkend afgebeeld met een rond gezicht en een korte krullende baard. Als attribuut houdt hij twee schuingekruiste sleutels in zijn rechterhand. Die sleutels zijn van het hemelse koninkrijk. Petrus werd daarmee de vertegenwoordiger van Jesus in diens leiding van de kerk. Rechts van Petrus staat een naar links gekeerde haan, die in verband met het evangelieverhaal van de verloochening van Petrus het symbool is van waakzaamheid en boete. In het glasin-lood raam boven de deur staat "Sint Petrus". Het Kapittel van 5t. Pieter was er een van de vijf die er vroeger in de stad Utrecht -l ï;,: :j . 't; Boerderlj St. Pieter op de hoek van de Provincialeweg en de Zuwedljk waren. De werkzaamheden van de kapittels lagen in eerste instantie uitsluitend op geestelijk terrein. Zij zijn in feite te beschouwen als een voortzetting van de oude gemeenschappen van geestelijken rond de bisschop en de bisschoppelifke kerk. Op den duur lieten zij zich ook in politiek opzicht gelden. In dit gewest waren de kapittels, samen met de ridderschap, de stad Utrecht en de kleinere steden evenredig in de statenvergadering vertegenwoordigd. Na de Reformatie wisten de kapittels zich in de staten te handhaven. Aan hun eigenlijke betekenis kwam wel een einde, want van kerkelijke handelingen was geen sprake meer. Het lidmaatschap werd een eretitel. Het bezit van een prebende (rente uit een kerkelijk goed) en een prove (jaarlijkse inkomsten uit een geestelijk goed) was alleen financieel nog maar van belang. Het spreekt vanzelf dat deze sterk in waarde stegen toen aan de eigendom ervan ook politieke voordelen werden verbonden. Door een besluit van keizer Napoleon van 18,l 1 kwam een einde aan het bestaan van de kapittels. Op 24 januari 1771 werd er door het kapittel aan Maria Jansdr. Coes een erfpachtsbrief afgegeven. Het ging toen om "een huis, zijnde een herberg, met een bakhuis, schuur, twee bergen, een daghuurdershuis en 16 morgen lands". Een morgen is een oude oppervlaktemaat van 0,85 hectare. Maria Coes was onqetrouwd en overleed in 1808. Ter uitvoering van haar testament (dat door de Utrechtse notaris P.A. van Schermbeek was opgemaakt) werd "St. Pieter'toebedeeld aan Maria, Cornelia, Jan en Johannes Spithoven. Dit waren kinderen van wijlen Jan Spithoven en Cornelia Coes, de zuster van Maria. Zij waren toen meerderjarig, allen ongetrouwd en woonachtig onder het gerecht van Nijendijk, anders genaamd de Dwarsdijk. Alleen Jan trouwde in 1816. Hij was toen 46 jaar, zijn bruid 25. Zij kregen vijf kinderen, zodat "St. Pieter" in de familie kon blijven. Johannes Z kocht bij openbare verkoping van 20 december 1934 voor notaris A.L. Buurma te Houten de boerderij met 18.69.10 ha grond. In het begin van de veertiger jaren van de 20e eeuw nam hijzijn bedrijf in exploitatie. In 1865 was "St. Pieter" nog een boerderij-café toen het pand op 5 juni, tegelijk met het dijkhuis, tot de grond toe aÍbrandde. Het werd weer herbouwd. ln 1881 blijkt het alleen nog maar om een boerderij te gaan en was er geen café meer in gevestigd. De spoeling zal toen te dun geweest zijn, want het dorp Schalkwijk telde in dat jaar in totaal tien tapperijen. Piet Heiimink Liesert
